W warsztatach uczniowskich realizowanych w ramach II etapu projektu Złote Szkoły NBP Bezpieczni w finansach osobistych w dnich 07 – 10 marca 2022 r. i uczestniczyło 346 uczniów. Drużyna Ambasadorek Edukacji Ekonomicznej Zespołu Szkół Ponadpodstawowych im. Jana Pawła II w Radzyniu Podlaskim pod opieką Pani Marzenny Kałuszyńskiej przygotowała 4 tematy warsztatów uczniowskich.
Warsztaty dostarczyły młodzieży wiele przydatnych informacji na temat bezpiecznego korzystania z bankowości elektronicznej, bezpiecznego korzystania z oferty finansowej banków (debetów, karty kredytowej, kredytów i pożyczek), bezpiecznego przechowywania danych osobowych i finansowych, a przede wszystkim informacji o zabezpieczeniach występujących na polskich banknotach.
Temat 1: Ryzyko pułapki rosnącego zadłużenia. Co trzeba wiedzieć o szybkich pożyczkach? przygotowany przez Paulinę Cybul i Magdę Zając kl. 3 tehs, i przeprowadzony 6 razy z udziałem 133 uczniów z kl. 1teh, 1tl, 2 tl, 2 teg, 3 tl i 3labp.
Podczas warsztatów Paulina Cybul wykorzystując przygotowaną przez siebie prezentację multimedialną na temat warsztatów zapoznała młodzież z ryzykiem związanym z zaciąganiem „szybkich pożyczek”, wyjaśniła: dlaczego pożyczamy pieniądz?, jaki jest koszt kredytów i pożyczek, co to jest zdolność kredytowa, czym są szybkie pożyczki, kto ich udziela i czy podlegają nadzorowi, co to są chwilówki i jakie zagrożenia niosą, kiedy dochodzi do niewypłacalności i spirali zadłużenia oraz w jaki sposób możemy sprawdzić instytucje pożyczkowe.
Następnie Magda Zając zaprezentowała przypadek, w którym przysłowiowy Jan Kowalski w wyniku utraty zatrudnienia, w tajemnicy przed rodziną, by nie obniżyć ich stopy życiowej boryka się z problemami finansowymi. Popada w spiralę zadłużenia, zaciągając kredyt, następnie wykorzystując kartę kredytową pożycza od Providenta, by zapewnić byt rodzinie. Na szczęście odzyskuje pracę i zarobki, ale pozostaje mu do spłaty duże zobowiązanie.
Wspólnie z młodzieżą uczestniczącą w warsztatach Ambasadorki dokonują analizy przypadku Jana Kowalskiego, poprzez zadawanie pytań: Niewypłacalność – co to takiego? Co może doprowadzić do niewypłacalności? Jak doszło do tego że osoba ta popadła w długi? Co powoduje, że wpadamy w spiralę zadłużenia? Czy Jan mógł tego uniknąć? Jak należy rozwiązać ten przypadek? Co można zrobić aby wyjść ze spirali zadłużenia? Młodzież udzielała odpowiedzi, pokazując, że zrozumiała przekazywane treści. Właściwie wyjaśniła co powinien postąpić Jan, żeby uniknąć popadnięcia w długi oraz co powinien zrobić aby z tej spirali zadłużenia wyjść.
Podsumowując warsztaty uczestnicy tworzą plakat: ”KODEKS BEZPIECZNEGO ZACIĄGANIA KREDYTÓW I POŻYCZEK„ do którego przyczepiają zasady dotyczące bezpiecznego zaciągania kredytów i pożyczek, który zostaje odczytany przez uczestnika warsztatów. Ambasadorki Paulina i Magda dziękują za uwagę i współpracę. Młodzież za warsztaty podziękowała brawami i wspólnym zdjęciem.
Temat 2: Gotówka jako powszechnie akceptowana metoda płatności w Polsce. Jak bezpiecznie korzystać z gotówki i rozpoznawać zabezpieczenia polskich banknotów? Bezpieczne przechowywanie pieniędzy. Jak są chronione depozyty w bankach? przygotowany przez Darię Hołownię i Klaudię Kur kl. 3 tehs, i przeprowadzony 5 razy z udziałem 126 uczniów z kl. 1 ti, 2 ti 2 beb, 3 telp, 3 labp i 1hb, 1gh i 3 h – sprzedawcy.
Podczas warsztatów Daria Hołownia wykorzystując przygotowaną przez siebie prezentację multimedialną na temat Bezpieczne przechowywanie pieniędzy. Jak są chronione depozyty w bankach? zapoznała młodzież z bezpiecznym przechowywaniem pieniędzy omawiając system gwarantowania depozytów i zadania Komitetu Stabilności Finansowej wyjaśniała zasady gwarantowania depozytów w Polsce, jak poznać, czy nasze środki są gwarantowane, czy bank może podejmować nadmierne ryzyko?, gdzie szukać informacji gdy mamy wątpliwości co do uczciwości zamiarów danej instytucji finansowej.
Następnie Klaudia Kur krótko wyjaśniła, że gotówka jest powszechnie akceptowaną formą płatności w Polsce omówiła cechy płatności gotówkowej. Powiedziała, że NBP jest jedynym emitentem złotego a zabezpieczenia można rozpoznać po dotyku, w powiększeniu, pod światło i sprawdzając. W celu przybliżenia młodzieży zabezpieczeń występujących na Polskich banknotach zaprosiła ich do wspólnej nauki z wykorzystaniem gry edukacyjnej NBP „Strażnik banknotów”. Młodzież otrzymała do wypełnienia karty pracy „Rozpoznaję zabezpieczenia polskich banknotów – dotknij , powiększ, przechyl, sprawdź” związane z grą edukacyjną i zabezpieczeniami banknotów. Omawiając poszczególne banknoty i ich zabezpieczenia, wspólnie z młodzieżą przechodziła kolejne sprawdziany w grze. W tym samym czasie Magda Zając puszczała w obieg poszczególne banknoty 10 zł, 20 zł, 50 zł, 100 zł, 200 zł i 500 zł w celu rzeczywistego sprawdzenia zabezpieczeń na nich występujących. W celu zapoznania uczestników warsztatów z banknotem 500 zł. Klaudia włączyła filmik, przygotowany przez NBP o emisji i zabezpieczeniach występujących na tym banknocie.
W podsumowaniu młodzież oddała bezbłędnie wypełnione karty pracy oraz wyrażała pozytywną opinię na temat udziału w zajęciach. Mówiła, że o wielu zabezpieczeniach nie miała pojęcia i cieszyła się, że mogła je poznać. Po raz pierwszy niektórzy zobaczyli banknot 500 zł, twierdząc iż „jest to bardzo dużo pieniędzy w jednym banknocie”. Warsztaty wykazały, że polskie banknoty posiadają najlepsze i najnowocześniejsze zabezpieczenia.
Temat 3: Podstawowe zasady bezpieczeństwa w trakcie korzystania z bankowości elektronicznej i mobilnej. przygotowany przez Julię Pieńkus kl. 3 tehs, i przeprowadzony 2 razy z udziałem 53 uczniów kl. 1tl i 2 tl.
Podczas warsztatów Julia Pieńkus wykorzystując przygotowaną przez siebie prezentację multimedialną na temat Bezpieczeństwa w trakcie korzystania z bankowości elektronicznej zapoznała młodzież z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa tj. zasadami bezpiecznego logowania się i tworzenia silnego hasła, unikanie otwierania załączników i podejrzanych linków, właściwe zabezpieczenie sprzętu, otwarte sieci jako potencjalne zagrożenie, bezpieczeństwo aplikacji mobilnych, ochrona i weryfikacja danych. Następnie, uczestnicy warsztatów tworzą KODEKSU BEZPIECZNEGO KORZYSTANIA Z BANKOWOŚCI ELEKTRONICZNEJ I MOBILNEJ, a więc uczniowie podchodzą i wybierają z rozsypanki zasad, te właściwe i przyklejają. Podsumowując warsztaty młodzież poproszona została o wypełnienie ankiety „Trzy zasady, których przestrzegasz podczas korzystania z bankowości elektronicznej i mobilnej”, w której należało wybrać trzy zasady najczęściej przestrzegane przez ankietowanych. Chcieliśmy poznać jak w rzeczywistości wygląda zachowanie w bankowości elektronicznej i moblinej młodzieży biorącej udział w warsztatach. W ankiecie „Trzy zasady, których przestrzegasz podczas korzystania z bankowości elektronicznej i mobilnej”, wzięło udział 53 uczestników warsztatów a każdy z nich miał do wykorzystania 3 głosy. Jak w rzeczywistości wygląda zachowanie ich w bankowości: 31 uczniów nie udostępnia nikomu hasła i loginu, 24 nie otwiera podejrzanych linków, a 22 cyklicznie przegląda historie rachunku bankowego, 16 nie podaje numeru karty, daty jej ważności oraz kodu CVC lub CVV, 15 korzysta a aktualnego oprogramowania, tylko 9 unika wysokich limitów operacji, a 8 logując się do bankowości unika otwartych sieci WiFi, 7 zgłasza podejrzane działania do banku, 6 używa zaufanego komputera i telefonu do logowania, 4 unika opcji ,,kopiuj-wklej” przy wpisywaniu numeru rachunku i 3 zwraca uwagę, by źródło pochodzenia kodu QR było wiarygodne, co przedstawia poniższy wykres.
Temat 4 Ochrona danych i pieniędzy przed cyberzagrożeniami. Jakie konsekwencje finansowe niesie kradzież tożsamości? przygotowany przez Jolantę Nakonieczną kl. 3 tehs, i przeprowadzone 2 razy z udziałem 34 uczniów kl. 3tehs i 3tl.
Podczas warsztatów Jolanta Nakonieczna wykorzystując przygotowaną przez siebie prezentację multimedialną na temat warsztatów wyjaśniła: czym są cyberataki?, jakie są ich najczęstsze konsekwencje, jakie są najpopularniejsze rodzaje cyberataków, czym jest phishing i jak się przed nim bronić, jak się chronić przed złośliwym oprogramowaniem, jak bezpiecznie używać karty płatniczej. Opowiedziała o zasadach bezpiecznego korzystania z internetu.
Następnie Paulina Cybul zaprezentowała przypadek, Kradzież tożsamości Pauliny, która pod wpływem emocji popełniła kilka błędów przy szukaniu pracy w internecie i straciła swoją tożsamość. Opowiada jak do tego doszło i jakie błędy popełniła oraz czego nie zrobiła aby zapobiec dalszemu wykorzystaniu jej danych przy osiąganiu korzyści finansowych w nieuczciwy sposób przez oszustów. Mimo współpracy z policją Paulina nie była w stanie określić jak duże zobowiązania finansowe mógł ktoś drugi na nią zaciągnąć.
Wspólnie z młodzieżą uczestniczącą w warsztatach Ambasadorki dokonują analizy przypadku Pauliny, poprzez zadawanie pytań: Co to jest cyberatak i jaki wystąpił w tym przykładzie? Jaki pierwszy błąd popełniła Paulina? Jaki kolejny błąd popełniła? Czego nie zrobiła Paulina, aby uniknąć tego błędu? Co należy zrobić, aby uniknąć kradzieży tożsamości? Co należy zrobić aby odzyskać tożsamość? Młodzież udzielała odpowiedzi, pokazując, że zrozumiała przekazywane treści. Właściwie wyjaśniła, że przekazanie zbyt dużej ilości danych osobowych nieznajomym jest niebezpieczne, że nadmierne zaufanie osobom po drugiej stronie internetu może mieć niebezpieczne skutki, że w pierwszej kolejności należy zastrzec swój dowód osobisty i zgłosić sprawę na policji.
Podsumowując warsztaty uczestnicy tworzą plakat: ”KODEKS CYBERBEZPIECZEŃSTWA„ do którego przyczepiają zasady dotyczące bezpiecznego korzystania z internetu, który zostaje odczytany przez uczestnika warsztatów.