„Muzeum na kółkach”

ImageŻydzi w Radzyniu. Historia i kultura.
W dniach 27-29 sierpnia 2014  gościła w Radzyniu Podlaskim mobilna wystawa Muzeum Historii Żydów  Polskich „Muzeum na kółkach”.Prezentowała   historię i kulturę przedwojennej społeczności żydowskiej Radzynia. W rozstawionym na dziedzińcu pałacowym  pawilonie  z ekspozycją zwiedzający mogli  zobaczyć interaktywną mapę  naszego miasta, pokazującą jego żydowską historię. Zaprezentowana została   również wystawa planszowa, przybliżająca losy Żydów w okresie międzywojennym oraz model sztetl – żydowskiego miasteczka, który ułatwiał zrozumienie roli najważniejszych żydowskich instytucji. Muzeum  Historii Żydów Polskich przygotowało ekspozycję wspólnie z wyłonionymi w konkursie lokalnymi koordynatorami.
Uroczyste otwarcie wystawy, z udziałem partnerów lokalnych, przedstawicieli muzeum i zaproszonych gości  nastąpiło 27 sierpnia o godzinie 12.00. Wszyscy obecni mogli spróbować, jak smakuje tradycyjna chałka żydowska i obejrzeć zdjęcia przedwojennego Radzynia. Wystawie towarzyszyły wykłady i warsztaty
We wtorek 27 sierpnia edukatorki z Muzeum Historii Żydów Polskich  przeprowadziły warsztaty dla młodzieży Bejt Jehudi – przez wieki w żydowskim domu .Zajęcia poświęcone  były poznaniu tradycyjnego żydowskiego domu, roli rodziny, a w niej – kobiety i mężczyzny. Uczestnicy  mogli zaobserwować ciągłość i zmienność żydowskiej tradycji na przestrzeni dziejów, między innymi dowiedzieć się, jakie są zasady funkcjonowania koszernej kuchni. Image
W środę 28 sierpnia  dzieci miały możliwość uczestniczenia w zajęciach  na podstawie  „Opowiadań dla dzieci” I.B. Singera pt.Mały, wielki teatr. Wspólnie przygotowały  i ozdobiły  scenę, ponadto każde dziecko wykonało  własną drewnianą kukiełkę – jednego z bohaterów opowieści. Prace  (kartonowe sceny, afisze, kukiełki) uczestnicy warsztatów zabrali  ze sobą, by na podstawie proponowanego scenariusza mogli wystawić miniprzedstawienie, na przykład w szkole.
Codziennie  w godzinach wieczornych odbywały się w Kawiarni Artystycznej Kofi &Ti projekcje filmów Wyświetlono:„Myśląc o Auschwitz”, „Żydowski kardynał”„Pani spod szóstki”. „Nigdy nie zapomnij kłama攄Twarze nieistniejącego miasta” i „Holocaust – klej do tapet?”
Odbyła się też degustacja potraw tradycyjnej kuchni żydowskiej. Pani Agnieszka Wawryszczuk, nauczycielka gastronomii, przygotowała wraz z młodzieżą  ciasteczka rugelach, śledzia po żydowsku, sałatkę ziemniaczaną i placek z   bakaliami.
Na placu Wolności można było przez trzy dni  oglądać  wystawę fotografii „Żydzi radzyńscy”.Wystawa fotografii, opatrzona komentarzem naukowym, została pomyślana  jako pomoc dydaktyczna  dla placówek  oświatowych i kulturalnych na terenie powiatu radzyńskiego i powiatów ościennych. Koordynatorzy lokalni projektu zamierzają udostępniać ją w przyszłości zainteresowanym instytucjom i osobom prywatnym.

W piątek 29 sierpnia Żydzi  z Krymu, z pomocą Kościoła Chrześcijan Wiary Ewangelicznej  Nowe Jeruzalem w Radzyniu, przygotowali szabasowy wieczór. Były tradycyjne modlitwy,  wspólne śpiewy, poczęstunek.. Przy szabasowym stole zgromadzili się ludzie różnych wyznań i kultur. Uroczystość niecodzienna i wzruszająca.Uroczyste zamknięcie projektu nastąpiło 07 września 2014. Aleksandra  Bilińska z zespołem Beryozkele zaprezentowała  kołysanki  w języku jidysz
Trwałym efektem działań jest folder „Żydzi w Radzyniu. Historia i kultura”.Dr Marta Kubiszyn, pracownik naukowy Uniwersytetu Marii Curie -Skłodowskiej, prezentuje w nim nieznane  fakty z przeszłości radzyńskich Żydów i opisuje miejsca, ważne dla tej społeczności. Z przewodnikiem w ręku można udać się na spacer po mieście w poszukiwaniu śladów wielokulturowej przeszłości.
Muzeum na kółkach w 2014 roku przyjechało  do: Brzezin, Gniewkowa,Izbicy Kujawskiej,  Kocka, Krosna, Makowa Mazowieckiego, Mławy, Supraśla, Radzynia Podlaskiego, Tomaszowa Lubelskiego, Tyczyna, Warty, Zduńskiej Woli i Żyrardowa. Wystawę można było zobaczyć również na festiwalach w Krakowie, Piotrkowie Trybunalskim, Olsztynie i Kazimierzu Dolnym. Przywracając pamięć o polskich Żydach i  Polakach żyjących w okresie  dwudziestolecia międzywojennego   przypominamy o potrzebie  szacunku dla różnorodności i wspólnej tradycji. Bez tego trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie w wielokulturowym i zróżnicowanym świecie.

 

Image 

 

Koordynatorzy lokalni:

Jolanta Bilska
Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Edukacyjnych  przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych  im. Jana Pawał II w Radzyniu Podlaskim

Jakub Marcin  Jakubowski
Radzyńskie Stowarzyszenie dla Kultury Stuk- Puk

Szczegóły projektu: www.jewishmuseum.org.pl/muzeumnakolkach

Realizacja projektu byłaby niemożliwa bez  bezinteresownego wsparcia instytucji i osób prywatnych

Koordynatorzy lokalni składają szczególne podziękowania następującym osobom i instytucjom:

Partnerzy lokalni:
Miasto Radzyń Podlaski
Witold Kowalczyk-Burmistrz Miasta Radzyń Podlaski
Piotr Sławecki – naczelnik Wydziału Promocji i Rozwoju Miasta

Powiat Radzyński
Starosta Lucjan Kotwica
Wicestarosta Anna Bogutyn
Kierownik Wydziału Spraw Społecznych Bogdan Sozoniuk

Dr Marta Kubiszyn, UMCS Lublin- opracowanie merytoryczne folderu „Żydzi w Radzyniu. Historia i kultura”

Kawiarnia i Herbaciarnia Artystyczna Kofi&Ti

Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej Nowe Jeruzalem
Pastor Tomasz Mańko
Beata Szczeszek

Biblioteka Miejska im. Zenona Przesmyckiego
Dyrektor Halina Pieńkus

Dr Grażyna Dzida
Prezes Radzyńskiego Stowarzyszenia Inicjatyw Edukacyjnych przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła II  w Radzyniu Podlaskim

Pani Agnieszka Wawryszczuk- przygotowanie tradycyjnych potraw żydowskich

Justyna i Jakub Jakubowscy- projekt graficzny folderu

Jakub Michał Bilski- fotografie współczesne do folderu

Więcej kliknij tutaj