W poniedziałek 25.10.10r. o godz. 11.00 rozpoczęła się "Debata młodzieżowa – Pogranicze kultur.". Z jej inicjatywą wyszedł Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła II, a dokładniej organizatorzy projektu "Radzyń – Europa, Europa – Radzyń"-, czyli Nieformalna Grupa Radzyń Europejski wraz z koordynatorem mgr inż. Marcinem Frączkiem.
W sali kinowej Oranżerii Zespołu Pałacowo- Parkowego powitał nas Dyrektor ZSP mgr inż. Zdzisław Janus, a oficjalnego otwarcia dokonała Wicedyrektor dr Grażyna Dzida.
Szanowni Państwo, Drodzy Uczniowie. Każdy z nas ma miejsca, w które wracamy z prawdziwą radością, za którymi tęsknimy, takimi miejscem jest na pewno „mała ojczyzna”
Czym jest „Mała Ojczyzna”?
Prof. Leszek Kołakowski filozof, pisarz małą ojczyznę określił następująco: „To miasto, czy wieś w której się urodziliśmy, to środek świata. To przestrzeń niewielka, w której się obracamy – nasze domy, ulice, cmentarze, kościoły, to przestrzeń niewielka wielkim wysiłkiem ludzkim zabudowana, przez wojny niszczona i odbudowywana, to centrum świata”.
Odpowiedzią na to pytanie jest też fragment wiersza „Oblicze ojczyzny” (T. Różewicz)
miejsce urodzenia
to jest ta mała najbliższa
ojczyzna
miasto miasteczko wieś
ulica dom podwórko
pierwsza miłość
las na horyzoncie
groby…”
To zarówno historia, jak i przekazywane z pokolenia na pokolenie zwyczaje, opowieści, podania i legendy, które tak pięknie opisali uczniowie biorący udział
w konkursie literackim „Legendy Południowego Podlasia”, to również charakterystyczne krajobrazy, zabytki które widnieją na pracach plastycznych przygotowanych w ramach konkursu, a które możemy podziwiać oglądając przygotowaną wystawę.
Jak ocalić własną kulturę, ocalić dziedzictwo regionu?
Pytanie to jest szczególnie istotne obecnie, w dobie budowania integracji europejskiej. Na to pytanie znają odpowiedź entuzjaści skupieni w nieformalnej grupie „Radzyń Europejski” realizującej projekt „Radzyń – Europa, Europa – Radzyń” doskonale wiedzą, jak zakorzeniać się we własnej tradycji, jak rozwijać i kultywować to, co najdroższe. Wspólnym wysiłkiem realizują zdania, których nadrzędnych celem jest ocalić od zapomnienia dziedzictwo regionu i promować Ziemię Radzyńska. Dziękujemy Wszystkim tu obecnym za dotychczasową wspólną pracę nad realizacja projektu i zapraszamy do udziału w kolejnych przedsięwzięciach.
Krótkiemu wprowadzeniu towarzyszył także utwór zaprezentowany przez Dominikę Wysokińską, pt. "Pytasz mnie".
Potem mieliśmy okazję wysłuchać bardzo ciekawych referatów. Jako pierwszy efektami swych dociekań podzielił się z nami dr Paweł Nowak- wykładowca UMCS. Wygłosił mowę pt. "Alfabet komunikacji", której mottem stały się słowa Edwarda Twitchella: "Kultura jest komunikacją". Przedstawił w niej i ciekawie omówił m.in.10 cech komunikacji.
Później referat "Południowe Podlasie. Pogranicze kultur." wygłosiła mgr Jolanta Bilska- polonistka z ZSP, w którym przedstawiła historię kultury, odmian języka, zróżnicowania religijnego oraz przykłady dialektu oraz dawnej mowy tytułowego regionu. Dowiedzieliśmy się m.in., że niegdyś obszar ten znajdował się na pograniczu dialektów: małopolskiego i mazowieckiego, był zamieszkiwany przez ludność bardzo zróżnicowaną pod względem religijnym. Poznaliśmy także legendę o kamieniu w lesie w Branicy Suchowolskiej związaną z Leszkiem Czarnym.
Kolejnym, a za razem ostatnim mówcą był pan Zbigniew Smółko – nauczyciel historii, dziennikarz "Słowa Podlasie" i "Grota", który zajął się problemem "Sacrum Południowego Podlasia". Głównym tematem jego wypowiedzi był Wohyń i jego okolice, m.in. Radzyń Podlaski.
Stwierdził np.:
" Do XX wieku Polska była cudownym organizmem wielokulturowym (..)- teraz wszystko musi być na jedno kopyto"
"Jeszcze Wohyń czy Radzyń to jest środek świata, ale Kostomłoty to już daleko od szosy"
Następnym punktem "przedsięwzięcia" była debata na temat regionu w której udział wzięli: zadający pytania uczniowie i odpowiadający na nie przedstawiciele władz miasta, szkolnictwa, dyrektor ZSP oraz dziennikarze. Oto pytania i fragmenty odpowiedzi:
Czy mają państwo jakieś pomysły na zatrzymanie młodych ludzi w Radzyniu?
- "Niektórych trzyma tu tzw. lokalny patriotyzm"
- "Kiedyś na jednym z budynków przeczytałem napis: W RADZYNIU TRZYMA MNIE TYLKO GRAWITACJA- mam nadzieję, że w przyszłości tak nie będzie"
- " Trzeba wierzyć w siebie i w Radzyń"
- "Oprócz sportu ważna jest też kultura"
- "Nowe miejsca pracy to również sąd i prokuratura (..) będzie także potrzebna administracja"
Radzyń jest bogaty w zabytki. Jak można by przywrócić mu świetność i zrobić z niego "drugą Kozłówkę"?
- "Powtórzymy w tym roku wniosek na rewitalizację skrzydła pałacu od ul. Jana Pawła II"
- "Na sam dziedziniec na który wykonany jest projekt potrzeba 6 mln złotych"
Powstał niedawno tygodnik "Opinie". Do kogo jest on adresowany? (do red. naczelnej)
- "To są dopiero początki- kilka numerów. Będziemy się starać, aby pozyskać jak najszersze grono czytelników"
Jakie kierunki szkolnictwa należy wybrać, żeby w przyszłości znaleźć pracę?
- " Ktoś na początku wymyślił, że szkoły zawodowe są niepotrzebne"
- "Cały koncern Brauna zatrudnia na świecie ok. 40 tys. ludzi. W tym kierunku trzeba iść"
- "Wiecie kto najlepiej wie co jest dla was potrzebne? Wy sami"
- "Wymagajcie od dorosłych, żeby wam pomagali- „nukajcie”- jak to się mówi po miejscowemu"
Jak wiemy, debata była jedną z dziewięciu inicjatyw organizatorów projektu. Jedną z pozostałych, której efekty zostały zaprezentowane, było stworzenie filmowego reportażu o Radzyniu. Przy współpracy koordynatora: Jakuba Jakubowskiego i piątki filmowców – uczniów ZSP (Damiana Małeckiego, Pawła Walkowiaka, Mateusza Haponiuka, Łukasza Kwaśnego i Kamila Sobieszka) powstało świetne dzieło pt. "Nasze 10 minut'', które przybliżyło nam 5 ciekawych i różnorodnych sylwetek osobowości radzyńskich. Byli to: Jerek- jeździ na desce, Michał- pięknie fotografuje brzydkie oblicza naszego miasta, Molas Band- zespół muzyczny, Natalia Olszak- mistrzyni świata w Taekwon-do, Mateusz Odrzygóźdź- trenuje Freestyle-Football.
{youtube}4fxSCefDMrk{/youtube}
Długo wyczekiwanym momentem było ogłoszenie wyników konkursów: plastycznego i literackiego, co zostało poprzedzone recytacją wierszy laureatek konkursu recytatorskiego. Warto także wspomnieć o poczęstunku, którym mieli okazję uraczyć się przybyli goście w czasie przerwy.
Debatę zakończyła uroczyście Wicedyrektor dr Grażyna Dzida, zapraszając przybyłych do udziału w innych propozycjach projektowych oraz dziękując za spędzony wspólnie czas.